Boeing/General Motors XB-39

Autor Leszek Wieliczko

USA

Czterosilnikowy ciężki strategiczny samolot bombowy.

Na jesieni 1943 roku, gdy pierwsze egzemplarze seryjne ciężkiego bombowca strategicznego B-29 „Superfortress” zaczęły wchodzić na wyposażenie treningowych jednostek bombowych USAAF, firma Boeing rozpoczęła intensywne prace nad modernizacją samolotu. Jednym z nowych elementów, które zamierzano wypróbować, był 24-cylindrowy silnik o dużej mocy typu V-3420 firmy Allison, którego projektowanie rozpoczęto na zlecenie US Army Air Corps jeszcze w 1937 roku. Silnik ten był właściwie połączeniem dwóch 12-cylindrowych silników rzędowych V-1710. Miał wspólną skrzynię korbową i dwa wały korbowe napędzające za pośrednictwem przekładni wał śmigła.

W celu przetestowania nowego napędu pierwszy egzemplarz serii próbnej YB-29-BW (numer seryjny 41-36954) przekazano do Power-plant Development Division koncernu General Motors Corporation, którego inżynierowie zaprojektowali, zbudowali i zamontowali na płatowcu całą instalację nowego zespołu napędowego. Bombowiec, noszący wojskowe oznaczenie typu XB-39-GM i nazwę własną Spirit of Lincoln, poddano serii prób w locie, które wykazały, że mimo wzrostu masy własnej w stosunku do standardowego B-29A czy B-29B o blisko 3 tony samolot z nowymi silnikami ma zdecydowanie wyższe osiągi przy nie zmienionych możliwościach bojowych.

Jednak pomimo lepszych parametrów przy równoczesnym braku jakichkolwiek efektów ubocznych XB-39 nie zastąpił na liniach produkcyjnych bombowców B-29 i pozostał tylko w jednym prototypie. Przyczyny były najprawdopodobniej cztery i nietrudno się ich domyślić. B-29 z silnikami Wright R-3350 miał dostatecznie dobre osiągi, zaspokajające bieżące oczekiwania Sił Powietrznych. Poza tym poniesiono już wielkie nakłady na przygotowanie wielkoseryjnej produkcji zarówno płatowców, jak i silników. Ponadto USAAF pilnie domagały się coraz większych ilości bombowców, a tak radykalna zmiana zespołu napędowego (przy równoczesnym braku seryjnej produkcji silników V-3420) musiała się niekorzystnie odbić na tempie produkcji. Wreszcie – osiągi XB-39 nie były na tyle wyższe od B-29, by usprawiedliwiało to ponoszenie kolejnych ogromnych wydatków.

XB-39 był niewątpliwie jednym z najlepszych ciężkich samolotów bombowych opracowanych podczas II wojny światowej, pozostał jednak w postaci prototypu. Natomiast po wojnie B-29 doczekał się modernizacji napędu. Po wymianie silników na 28-cylindrowe w układzie poczwórnej gwiazdy typu Pratt & Whitney R-4360 „Wasp Major” powstała modyfikacja XB-44, wprowadzona następnie do produkcji seryjnej pod oznaczeniem zmienionym na B-29D, a ostatecznie B-50.

Dane taktyczno-techniczne:

Konstrukcja: czterosilnikowy wielomiejscowy średniopłat wolnonośny z zakrytymi ciśnieniowymi kabinami i chowanym trójkołowym podwoziem z kołem przednim. Usterzenie klasyczne, wolnonośne. Konstrukcja całkowicie metalowa. Zapas paliwa 12617 litrów.

Wymiary

rozpiętość 43,05 m

długość 30,18 m (wg innych źródeł 29,92 m)

wysokość 8,46 m

powierzchnia nośna 161,30 m2

Masy

masa własna 34037 kg

masa startowa 47628 kg

masa startowa maksymalna 64411 kg

Osiągi

prędkość maksymalna 652 km/h na wysokości 7620 m

prędkość przelotowa 454 km/h

prędkość wznoszenia 6,60 m/s na wysokości 0 m

czas wznoszenia na wysokość 9144 m – 29 minut 18 sekund

pułap 10668 m

zasięg maksymalny 10123 km

Napęd: cztery 24-cylindrowe silniki rzędowe w układzie W, chłodzone cieczą, typu Allison V-3420-11 o mocy normalnej po 2100 hp, na wysokości 7620 m i maksymalnej mocy startowej po 3000 hp, każdy, napędzające 4-łopatowe metalowe śmigła przestawialne. Silniki V-3420-11 były w npraktyce połączonymi dwoma silnikami V-1710.

Uzbrojenie: cztery zdalnie sterowane obrotowe wieżyczki strzeleckie (dwie na grzbiecie kadłuba i dwie pod kadłubem) z dwoma karabinami maszynowymi kalibru 12,7 mm każda, jedno zdalnie sterowane ogonowe stanowisko strzeleckie z dwoma karabinami maszynowymi kalibru 12,7 mm i jednym działkiem kalibru 20 mm oraz maksymalnie do 9072 kg bomb w dwóch komorach bombowych w kadłubie

Załoga: od 6 do 12 osób

Wytwórnia: Boeing Aircraft Company, Wichita, Kansas (przebudowa w General Motors Corporation, Detroit, Michigan), USA

Produkcja: 1 prototyp (przebudowany z egzemplarza YB-29)