“Der Schweizer P-16”

Autor Hanspeter Strehler

Wydawca – Autor

Rok wydania – 2005

ISBN 3-033-00414-8

Stron 189 na bardzo dobrej jakości papierze, twarda, lakierowana okładka.

Język – niemiecki

Słowo wstępne – Arthur Moll, były dowódca Szwajcarskich Sił Powietrznych :

“Historia P-16 i N-20, który został opracowany w tym samym czasie, dowodzi, że szwajcarski przemysł posiadał wiedzę i zdolność do opracowywania nowoczesnych, na tamte czasy, samolotów myśliwskich . Podczas gdy P-16 z Flug-und Fahrzeugwerke Altenrhein (FFA) był w stanie zademonstrować swój potencjał podczas kilkuset godzin lotów, projekt N-20 z Eidgenössisches Flugzeugwerk Emmen (F+W) został pogrzebany decyzją rządu tuż przed pierwszym lotem. Skłonność do podejmowania ryzyka w tym kosztownym obszarze zamówień wojskowych nie była wyjątkowa dla Szwajcarii. W obu przypadkach należy wyciągnąć wniosek, że procedury podejmowania decyzji, finansowania i zarządzania projektami kultywowane w naszym kraju nie mogą być wykorzystywane do doprowadzenia nowoczesnych myśliwców do gotowości operacyjnej. Prototypy P-16 i N-20 znajdują się w Muzeum Sił Powietrznych w Dübendorfie jako ostatni świadkowie rozwoju małych samolotów wojskowych.

Jednak nie tylko z powodu tych niekorzystnych okoliczności i katastrofy dwóch prototypów P-16 podczas testów w locie, program zamówień seryjnych zatwierdzony już przez parlament został zawieszony z dnia na dzień. Walka poglądów między zwolennikami walki naziemnej i obrony powietrznej zaniepokoiła zarówno media, jak i polityków i przyczyniła się do decyzji o zaniechaniu dalszych działań. Rozwój sytuacji za granicą sprawił, że zaczęto oczekiwać wprowadzenia samolotów naddźwiękowych i systemów uzbrojenia nadających się przede wszystkim do walki powietrznej.

Kiedy nasz zespół testowy rozpoczął testy nowoczesnych brytyjskich, francuskich i kanadyjskich myśliwców w styczniu 1957 roku, szybko stało się jasne, że myśliwce klasy Hunter będą musiały zostać szybko zakupione, aby dać naszej flocie składającej się z D.H. Vampire i Venom szansę na przetrwanie w walce naziemnej. Dwa lata później w służbie znalazło się sto takich myśliwców, dzięki czemu 250 Venomów zostało ostatecznie zdegradowanych do roli naziemnego wsparcia bojowego, a Vampiry – do utylizacji.
Na tym rozwój się nie skończył, ponieważ jesienią 1957 roku ten sam zespół pilotów zakończył już “próbne loty” na amerykańskich i szwedzkich myśliwcach naddźwiękowych, do których później dołączył francuski Mirage III. Dogłębne próby wykazały, że ta klasa osiągów jest odpowiednia również dla naszych sił powietrznych. Stało się również jasne, że ograniczone zasoby finansowe powinny zostać wykorzystane na odpowiednią modernizację obrony powietrznej, a nie na wzmocnienie naziemnego wsparcia bojowego, które było już wyposażone w znacznej liczbie. Pomimo swojej przydatności, P-16 stał się ofiarą upływającego czasu. Decyzja z 1961 r. doprowadziła do zakupu Mirage III S/RS, który służył jako czołowy samolot obrony powietrznej i rozpoznania powietrznego przez ponad trzydzieści lat od 1965 roku.

Ten proces i mój początkowy sceptycyzm jako pilota nie przeszkadzają mi w ocenie P-16 – zwłaszcza w projektowaniu ostatnich modeli przedseryjnych – jako naziemnego samolotu bojowego specjalnie dostosowanego do szwajcarskich warunków. Nawet dziś mam wielki szacunek dla ówczesnego szefa FFA, dr Claudio Caroniego, jako niestrudzonego wojownika, jego inżynierów i pracowników, którzy w niesprzyjających okolicznościach wprowadzili w powietrze wybitny ostatni samolot myśliwski. Z zadowoleniem przyjmuję publikację tej książki jako przypomnienie epizodu w historii szwajcarskiego lotnictwa.

Arthur Moll, były dowódca Szwajcarskich Sił Powietrznych.”

O Autorze:

“Hanspeter Strehler jest niezależnym dziennikarzem lotniczym i fotografem. Mieszka w Emmenbrücke i jest ekspertem w dziedzinie szwajcarskiego lotnictwa wojskowego. Hanspeter Strehler rozpoczął swoją karierę od pisania wewnętrznych raportów dla “Vaterland”, a później dla “Neue Luzerner Zeitung”. Jego raporty były również publikowane w lokalnych mediach drukowanych w kantonie Lucerna. Jako szef prasowy różnych jednostek wojskowych, takich jak sztab sportowy 8 Dywizji Polowej, 2 Korpusu Armii Polowej, Krienser Waffenlauf i Kantonalnego Stowarzyszenia Podoficerów Lucerny, zyskał sławę daleko poza granicami kantonu. Jest członkiem Stowarzyszenia Oficerów Sił Powietrznych Szwajcarii (AVIA), Sekcji Lotników Lucerny i Stowarzyszenia Antycznych Samolotów Szwajcarii.”