Kawasaki Ki-66
Autor Leszek Wieliczko
Sukcesy niemieckich bombowców nurkujących Junkers Ju 87 i Ju 88 osiągnięte w pierwszych kampaniach II wojny światowej w Europie – nagłośnione dodatkowo przez propagandę – były z uwagą śledzone w Tokio. Na podstawie tych doniesień Rikugun Koku Hombu – dotychczas bardzo niechętnie nastawione do specjalizowanych bombowców nurkujących – zdecydowało się we wrześniu 1941 roku ogłosić zapotrzebowanie na taki właśnie samolot. Żadano maszyny dwusilnikowej, podobnej do Ju 88, zdolnej do wykonywania ataków z lotu nurowego przy użyciu bomb i broni pokładowej. Bomby – o masie maksymalnie do 500 kg przy lotach na krótkie odległości i 300 kg na długie – miały być przenoszone w komorze bombowej w kadłubie.
Zamówienie na nowy samolot, oznaczony Ki-66 (lub inaczej Doświadczalny Bombowiec Nurkujący Armii), Koku Hombu złożyło w firmie Kawasaki. Zespół konstrukcyjny wytwórni pod kierownictwem Takeo Doi postanowił zaadaptować do nowej roli dwusilnikowy lekki bombowiec Ki-48 (w kodzie alianckim Lily), produkowany przez Kawasaki i bardzo popularny w jednostkach lotnictwa Armii. Większość zmian sprowadziła się do wzmocnienia konstrukcji kadłuba, skrzydeł i usterzenia, aby nowy samolot wytrzymał większe obciążenia występujące w locie nurkowym i przy wychodzeniu z niego. Pod skrzydłami zainstalowano wychylane hamulce aerodynamiczne, podobne nieco do stosowanych na niemieckich Ju 88. W odróżnieniu od Ki-48 przód kadłuba Ki-66 nie był oszklony i przewidywano instalację w tym miejscu dwóch ciężkich karabinów maszynowych. Inną zewnętrzną różnicą w stosunku do Ki-48 była tylna część kadłuba, bez charakterystycznego przewężenia, co nadawało Ki-66 bardziej pękaty wygląd.
W okresie od października 1942 roku do kwietnia 1943 roku wybudowano 6 egzemplarzy prototypowych podstawowej wersji Ki-66-Ia (inaczej Ki-66-I Ko lub Ki-66 Model 1A). Program lotów próbnych przebiegał bez zakłóceń i wykazał, że samolot spełnia wymagania Armii i jest gotowy do wprowadzenia do produkcji seryjnej. Nie doszło do niej jednak, gdyż okazało się, że Ki-66-Ia ma osiągi tylko niewiele lepsze niż aktualnie produkowany wariant Ki-48-II z takimi samymi silnikami. Gdy dodatkowo na Ki-48-II zastosowano hamulce aerodynamiczne z Ki-66, oba samoloty stały się prakytcznie równorzędne. Zmodyfikowane w ten sposób Ki-48-IIb przejęły wkrótce zadania, dla których początkowo Armia zamówiła nowy Ki-66.
Jeden egzemplarz Ki-66-Ia przebudowano wkrótce na wersję Ki-66-Ib (Ki-66-I Otsu, Ki-66 Model 1B), różniącą się mocniejszymi 14-cylindrowymi silnikami gwiazdowymi typu Nakajima Ha-315-I o mocy po 1000 kW (1360 KM). Planowano również wersję Ki-66-Ic (Ki-66-I Hei, Ki-66 Model 1C) z silnikami typu Nakajima Ha-39 o mocy po 1544 kW (2100 KM) oraz Ki-66-Id (Ki-66-I Tei, Ki-66 Model 1D) z silnikami typu Nakajima Ha-45 o mocy po 1397 kW (1900 KM), ale żaden z tych projektów nie doczekał się realizacji. Podobnie jedynie na deskach kreślarskich pozostał projekt wstępny ciężkiego samolotu myśliwskiego Ki-66-II (Ki-66 Model 2), dla którego planowano napęd w postaci dwóch silników typu Nakajima Ha-315-II o mocy po 1000 kW (1360 KM). W październiku 1943 roku Koku Hombu nakazało firmie Kawasaki zrezygnować z wszelkich prac nad samolotami Ki-66 i skoncentrować wysiłki na opracowywaniu jedno- i dwusilnikowych nowoczesnych samolotów myśliwskich.
Alianci nie wykryli w czasie wojny istnienia bombowca Ki-66 lub też nie potrafili go odróżnić od seryjnych Ki-48, w związku z czym samolot ten nie posiadał swojego imienia kodowego.
Dane taktyczno-techniczne prototypów Ki-66-Ia:
Konstrukcja: dwusilnikowy dwumiejscowy średniopłat wolnonośny z zakrytymi kabinami i trójkołowym chowanym podwoziem z kółkiem ogonowym. Konstrukcja metalowa. Usterzenie klasyczne, wolnonośne.
Wymiary
rozpiętość 15,50 m
długość 11,20 m
wysokość 3,70 m
powierzchnia nośna 34,00 m2
Masy
masa własna 4100 kg
masa startowa 5750 kg
Osiągi
prędkość maksymalna 535 km/h na wysokości 5600 m
prędkość przelotowa 460 km/h
czas wznoszenia na wysokość 5000 m – 7 minut 30 sekund
pułap 10000 m
zasięg 2000 km
Napęd: dwa 14-cylindrowe silniki gwiazdowe w układzie podwójnej gwiazdy, chłodzone powietrzem, typu Nakajima Ha-115-I o mocy startowej po 845 kW (1150 KM) każdy, napędzające 3-łopatowe metalowe śmigła przestawialne
Uzbrojenie: dwa stałe karabiny maszynowe kalibru 12,7 mm typu Ho-103 (Typ 1) w przodzie kadłuba i dwa ruchome karabiny maszynowe strzelca kalibru 7,7 mm Typu 89 (po jednym w górnym i dolnym stanowisku) oraz maksymalnie 500 kg bomb w komorze bombowej w kadłubie
Załoga: 2 osoby (pilot + strzelec/radiotelegrafista)
Wytwórnia: Kawasaki Kokuki Kogyo Kabushiki Kaisha, Akashi, Kobe, Japonia
Produkcja: 6 prototypów Ki-66-Ia (z czego jeden przebudowano na Ki-66-Ib)
