Medwecki HL-2 “Haroldek”
Autorzy Leszek Wieliczko i Jacek Wilczyński
Jednosilnikowy samolot sportowy konstrukcji amatorskiej.
Samolot ten był pierwszą samodzielną konstrukcją inżyniera Józefa Medweckiego, konstruktora pracującego w tym czasie w poznańskiej wytwórni lotniczej “Samolot”. Będąc absolwentem Wyższej Państwowej Szkoły Przemysłowej w Krakowie, dopiero w wytwórni “Samolot” Medwecki rozpoczął naukę aerodynamiki na wieczorowych wykładach prowadzonych przez prof. inż. Gustawa Mokrzyckiego. Jak napisał później sam Medwecki, w budowie jego pierwszej konstrukcji pomogła mu czeska książka pt. “Jak se stavi sportovne letadelko” oraz obserwacje konstrukcji samolotów budowanych w fabryce, w której pracował.
Po zatwierdzeniu obliczeń przez IBTL Medwecki rozpoczął w połowie 1926 roku budowę swojego samolotu przy pomocy kilku fachowców i przyjaciół (m.in. znanego konstruktora Augusta Zdaniewskiego czy też inż. Ryszarda Bartla). W porównaniu z konstruktorem Władysławem Zalewskim miał o wiele korzystniejsze warunki pracy. Materiały zostały w części kupione, a w części udostępnione przez fabrykę konstruktora, trzycylindrowy silnik Anzani o mocy 35 KM został mu wypożyczony przez LOPP (A. Glass i T. Chwałczyk piszą, że silnik wypożyczyła fabryka “Samolot”). Drewniane detale samolotu Medwecki kleił na poddaszu domu gdzie wynajmował mieszkanie. Sama konstrukcja była składana w pustej hali na dworcu kolejowym w Poznaniu oraz na dziedzińcu i w hangarze fabrycznym. Hala dworcowa została wynajęta bezpłatnie przez kierownika stacji, który interesował się konstrukcjami lotniczymi. Samolot otrzymał oznaczenie HL-2, pochodzące od nazwiska znanego amerykańskiego aktora komediowego Harolda Lloyda. Popularnie nazywano go natomiast “Haroldek”.
Głównym celem Medweckiego był udział w Pierwszym Krajowym Konkursie Awionetek w dniach od 6 do 9 października 1927 roku, więc wszystkie prace zostały podporządkowane temu terminowi. Już wczesną jesienią 1927 roku samolot został oblatany przez pilota 3. Pułku Lotniczego w Poznaniu Władysława Szulczewskiego. Do swojego dziewiczego lotu wystartował z poznańskiego lotniska Ławica. Przez pozostały do konkursu czas pilot wykonywał kolejne loty (także z pasażerami), badając m.in. jak samolot zachowuje się w czasie wykonywania akrobacji (pętle, beczki itp.). Samolot został pomalowany na jaskrawoczerwony kolor (oprócz przodu kadłuba z niemalowanej blachy aluminiowej), na kadłubie miał czarne oznaczenie składające się z liter HL 2 i rysunku charakterystycznych okularów słynnego aktora.
W dniu 5 października Szulczewski wystartował z Poznania aby na czas dolecieć do Warszawy. Niestety, w tym momencie rozpoczęły się kłopoty. Po pęknięciu rurki doprowadzającej paliwo do silnika samolot musiał przymusowo lądować. Zanim naprawiono uszkodzenie i dokończono lot do Warszawy zawody już się rozpoczęły i awionetka Medweckiego – za specjalną zgodą komisji – mogła w nich wystartować tylko poza konkursem. Dzięki temu możemy porównać wyniki, które osiągnęła z wynikami samolotów startujących w konkursie. Sam Medwecki napisał w swoich wspomnieniach, że po podliczeniu całości jego samolot uzyskał kilka punktów więcej niż zwycięzca – awionetka JD-2 konstrukcji inżyniera Jerzego Drzewieckiego. Dla przykładu: wysokość osiągnięta w czasie 30 minut z obciążeniem 170 kg – 1900 m (zwycięski JD-2 – 2200 m), rozbieg – 90 m (awionetka Drzewieckiego – 110 m), dobieg – 110 m (awionetka Drzewieckiego – 130 m), czas demontażu i montażu – 28 minut (JD-2 – 22 min i 19 sekund).
Po kolejnym przymusowym lądowaniu samolotu, które – na skutek defektu silnika – miało miejsce w czasie lotu konkursowego na trasie Warszawa-Dęblin, zepsuty silnik wymontowano z samolotu, zaś sam płatowiec został z kolei zniszczony w czasie wypadku samochodu ciężarowego przewożącego go do Poznania. Faktem uzasadniającym dobrą opinię o samolocie – mimo nieukończonego lotu z Warszawy do Dęblina i z powrotem – było zamieszczenie w niemieckim czasopiśmie “Flug-Sport” artykułu o Konkursie ze zdjęciem awionetki HL-2 na okładce.
Dane techniczne:
Konstrukcja: jednosilnikowy dwumiejscowy górnopłat zastrzałowy typu “parasol”. Kabiny odkryte, osłonięte wiatrochronami. Skrzydła konstrukcji drewnianej, kryte sklejką, dwudźwigarowe, o obrysie prostokątnym i cięciwie 1,5 m. Podwozie trójpodporowe z rur stalowych, z dwoma kołami głównymi i drewnianą, amortyzowaną płozą ogonową. Usterzenie konstrukcji drewnianej, kryte sklejką, w układzie klasycznym. Stateczniki poziome wsparte zastrzałami, statecznik pionowy usztywniony cięgnami. Konstrukcja drewniana z pokryciem głównie sklejkowym. Silnik i przednia część kadłuba osłonięte blachą aluminiową. Zapas paliwa 35 litrów.
Wymiary
rozpiętość 11,00 m
długość 7,00 m
wysokość 2,20 m
powierzchnia nośna 16,50 m2
Masy
masa własna 291 kg
masa użyteczna 175 kg
masa silnika 60 kg
masa startowa 466 kg
Obciążenia
obciążenie powierzchni nośnej 28,24 kg/m2
obciążenie mocy 18,13 kg/kW (13,31 kg/KM)
Osiągi
prędkość maksymalna 125 km/h
prędkość przelotowa 102 km/h
prędkość minimalna 55 km/h
prędkość wznoszenia 1,3 m/s
pułap 1300 m
pułap maksymalny 1900 m
zasięg 250 km
rozbieg 90 m
dobieg 110 m
Napęd: jeden 3-cylindrowy silnik gwiazdowy, chłodzony powietrzem, typu Anzani 3A2 o mocy 25,7 kW (35 KM) przy 1450 obr./min, napędzający stałe drewniane śmigło 2-łopatowe
Załoga: 2 osoby
Wytwórnia: Wielkopolska Wytwórnia Samolotów “Samolot”, Poznań, Polska
Produkcja: 1 egzemplarz
Wykaz literatury:
1. A. Glass “Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”, WKiŁ, Warszawa, 1976
2. Skrzydlata Polska nr 24/1977 i 51-52/1985
3. Młody Lotnik nr 11/1927
4. Lotnik nr 11/1927